GRDP là gì? Cách tính GRDP? Phân biệt GRDP và GDP?

Bạn có thường nghe trên bản tin kinh tế những thông tin như "GRDP của TP.HCM tăng trưởng vượt bậc" hay "GRDP của tỉnh Bắc Ninh dẫn đầu cả nước"? Vậy chính xác thì GRDP là gì và tại sao chỉ số này lại quan trọng đến vậy, trở thành một yếu tố không thể thiếu trong phân tích cơ bản của các nhà đầu tư? Nó khác gì so với GDP quen thuộc và làm thế nào để đo lường GRDP? Bài viết hôm nay của DSC sẽ giải đáp tất cả những thắc mắc trên một cách đơn giản và dễ hiểu nhất, từ định nghĩa, cách tính cho đến vai trò thực tiễn của GRDP.

GRDP là gì?

GRDP (Gross Regional Domestic Product) hay Tổng sản phẩm trên địa bàn là một chỉ số kinh tế vĩ mô quan trọng, được sử dụng để đo lường tổng giá trị sản phẩm và dịch vụ cuối cùng được tạo ra trong một khu vực nhất định (thường là tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương) trong một khoảng thời gian nhất định (thường là một năm).

Sự khác biệt giữa GRDP và GDP

GDP: là tổng sản phẩm quốc nội, đo lường tổng giá trị sản phẩm và dịch vụ cuối cùng được tạo ra trong một quốc gia trong một khoảng thời gian nhất định.

GRDP: là tổng sản phẩm trên địa bàn, đo lường tổng giá trị sản phẩm và dịch vụ cuối cùng được tạo ra trong một khu vực nhất định (nhỏ hơn quốc gia) trong một khoảng thời gian nhất định.

>> Xem thêm: GDP (PPP) là gì?

Cách tính GRDP đầy đủ, chi tiết nhất 2025

Phương pháp sản xuất (Nhìn từ phía người sản xuất)

Phương pháp này tập trung vào giá trị được tạo thêm ở mỗi công đoạn, trả lời câu hỏi: "Nền kinh tế của tỉnh đã sản xuất ra giá trị gì?"

Công thức:

GRDP = Tổng giá trị sản xuất (GO) – Tổng chi phí trung gian (IC)

Ví dụ:

• Xưởng gỗ bán chiếc bàn với giá 2.000.000đ. Đây là Giá trị sản xuất (GO).
• Để làm ra chiếc bàn, họ phải mua gỗ, sơn, đinh vít... từ nơi khác với tổng chi phí là 800.000đ. Đây là Chi phí trung gian (IC).
• GRDP (tính theo sản xuất) = 2.000.000đ - 800.000đ = 1.200.000đ.

Phần 1.200.000đ chính là giá trị tăng thêm mà xưởng gỗ đã tạo ra cho nền kinh tế của tỉnh.

Phương pháp thu nhập (Nhìn từ phía người nhận tiền)

Phương pháp này cộng tổng tất cả các khoản thu nhập được tạo ra từ hoạt động sản xuất đó, trả lời câu hỏi: "Ai đã kiếm được tiền từ việc sản xuất chiếc bàn?"

Công thức:

GRDP = Thu nhập người lao động + Thuế sản xuất + Khấu hao + Lợi nhuận

Ví dụ:

• Trong 1.200.000đ giá trị tăng thêm ở trên, xưởng gỗ sẽ phân bổ thành các khoản thu nhập gồm: 500.000đ trả lương cho công nhân (thu nhập người lao động), 100.000đ nộp thuế VAT (thuế sản xuất), 50.000đ chi phí hao mòn máy móc (khấu hao) và 550.000đ là lợi nhuận của chủ xưởng. 
• GRDP (tính theo thu nhập) = 500.000 + 100.000 + 50.000 + 550.000 = 1.200.000đ.

Tổng thu nhập của tất cả các bên liên quan đúng bằng giá trị tăng thêm mà họ đã tạo ra.

Phương pháp sử dụng (Nhìn từ phía người chi tiền)

Phương pháp này tính tổng tất cả các khoản chi tiêu để mua hàng hóa và dịch vụ cuối cùng, trả lời câu hỏi: "Ai đã chi tiền để mua sản phẩm cuối cùng đó?"

Công thức:

GRDP = Tiêu dùng cuối cùng + Tích lũy tài sản + Chênh lệch xuất nhập khẩu

Ví dụ:

• Gia đình trong tỉnh đã chi 2.000.000đ để mua chiếc bàn. Đây là Tiêu dùng cuối cùng của hộ gia đình.
• Tuy nhiên, tỉnh đã phải "nhập khẩu" gỗ, sơn... từ bên ngoài trị giá 800.000đ.
• GRDP (tính theo sử dụng) = 2.000.000đ (tiêu dùng) - 800.000đ (nhập khẩu) = 1.200.000đ.

Chi tiêu cuối cùng trong tỉnh phải trừ đi giá trị của những thứ nhập từ bên ngoài để ra được giá trị thực sự được tạo ra tại tỉnh.

Vai trò của GRDP

• GRDP là một chỉ số quan trọng để đánh giá mức độ phát triển kinh tế của một khu vực.
• GRDP được sử dụng để so sánh mức độ phát triển kinh tế giữa các khu vực khác nhau.
• GRDP là cơ sở để xây dựng các chiến lược và chính sách phát triển kinh tế cho khu vực.

Ví dụ: 

Năm 2023, GRDP của Thành phố Hồ Chí Minh đạt 1.493.800 tỷ đồng, tăng 9,92% so với năm 2022. Đây là mức tăng trưởng GRDP cao nhất trong khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.

Kết luận

Tóm lại, GRDP không chỉ là một thuật ngữ kinh tế vĩ mô, mà còn là một chỉ số then chốt giúp nhà đầu tư đánh giá sức khỏe và tiềm năng tăng trưởng của từng địa phương. Việc hiểu rõ **GRDP là gì** và cách nó được tính toán chính là một phần quan trọng của phân tích cơ bản, giúp bạn đưa ra những quyết định đầu tư sáng suốt hơn.

Tuy nhiên, từ phân tích đến hành động cần một nền tảng giao dịch mạnh mẽ và đáng tin cậy. Chứng khoán DSC tự hào cung cấp cho nhà đầu tư không chỉ một nền tảng giao dịch hiện đại với chi phí cạnh tranh, mà còn các báo cáo phân tích chuyên sâu giúp bạn vận dụng những kiến thức vĩ mô như GRDP vào việc lựa chọn cổ phiếu tiềm năng.

Hãy biến kiến thức thành lợi nhuận. Mở tài khoản chứng khoán tại DSC ngay hôm nay để bắt đầu hành trình đầu tư một cách bài bản và hiệu quả.