Cổ phiếu ESOP là gì? Có nên mua cổ phiếu ESOP không?

Trên thị trường chứng khoán hiện nay, ESOP được biết đến như là một loại cổ phiếu khác hoàn toàn so với các loại cổ phiếu, chứng chỉ quỹ, trái phiếu,... Vậy cổ phiếu ESOP là gì? Đặc trưng của loại cổ phiếu này là gì? Hãy cùng DSC tìm hiểu qua bài viết sau đây.  [caption id="attachment_20145" align="aligncenter" width="800"] Cổ phiếu ESOP là gì?[/caption]

Cổ phiếu ESOP là gì?

ESOP - viết tắt của cụm từ “Employee Stock Ownership Plan" có nghĩa là “Kế hoạch sở hữu cổ phiếu của người lao động" là thể cổ phiếu được phát hành theo chương trình lựa chọn cho người lao động của một công ty đại chúng.  Có thể hiểu đơn giản, cổ phiếu ESOP là loại cổ phiếu được bán cho người lao động (những người hiện đang làm việc) trong công ty. Thông thường đó có thể là những người có nhiều đóng góp lớn cho công ty hoặc những người lao động làm việc lâu năm,...  Tuỳ theo quy chế ban hành của mỗi công ty, công ty có thể ban hành ESOP như phần thưởng cho nhân viên hoặc bán ESOP cho nhân viên với giá ưu đãi.  [caption id="attachment_20146" align="aligncenter" width="800"] Cổ phiếu ESOP thường được bán cho nhân viên với mức giá ưu đãi[/caption] Tuy nhiên, ngoài những góc nhìn về chứng khoán, xem xét dưới góc độ quan hệ lao động, đây cũng là một hình thức được nhiều doanh nghiệp áp dụng nhằm giữ chân nhân tài cũng như tri ân sự đóng góp của nhân viên.  

Quy chế phát hành cổ phiếu ESOP

Để được cổ phiếu ESOP công ty hợp lệ, các doanh nghiệp phải tuân thủ những quy định của pháp luật trong việc phát hành cổ phiếu ESOP phải đáp ứng những điều kiện sau: 

• Doanh nghiệp có kế hoạch và phương án phát hành cổ phiếu được Đại hội đồng cổ đông chấp thuận. Trong đó, tổng số phiếu phát hành theo chương trình lựa chọn cho người lao động không được vượt quá 5% số cổ phiếu đang lưu hành của công ty mỗi 12 tháng. 
• Công bố rõ tiêu chuẩn và danh sách người lao động được tham gia chương trình, nguyên tắc xác định giá bán, số cổ phiếu được bán/ phân phối cho từng đối tượng và thời gian thực hiện (Tất cả phải được Đại hội đồng cổ đông/ Hội đồng quản trị thông qua). 
• Các điều kiện khác theo quy định của pháp luật. 

Đánh giá lợi ích và rủi ro khi phát hành cổ phiếu ESOP

Đối với doanh nghiệp phát hành

Mục đích phát hành cổ phiếu ESOP của doanh nghiệp

Đối với doanh nghiệp phát hành, cổ phiếu ESOP giúp doanh nghiệp tạo ra dòng tiền phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như gia tăng nguồn vốn điều lệ. Các công ty sẽ sử dụng phần lợi nhuận giữ lại để trả cho phần ESOP mà không ảnh hưởng đến tiền mặt.  Bên cạnh chế độ lương thưởng, ESOP còn là một trong những chính sách giúp các doanh nghiệp kết nối với người lao động, như là một cách giữ chân và nâng cao trách nhiệm của nhân viên khi họ được trở thành một phần cổ đông của công ty.   [caption id="attachment_20147" align="aligncenter" width="800"] Mục đích phát hành cổ phiếu ESOP của doanh nghiệp[/caption]

Rủi ro sau khi phát hành cổ phiếu ESOP

Bên cạnh những lợi ích mà cổ phiếu ESOP mang lại, doanh nghiệp cũng phải chịu một số rủi ro như sau: 

•  Gây loãng cổ phiếu: Khi phát hành quá nhiều ESOP, lượng cổ phiếu tăng nhanh hơn mức tăng trưởng thực của công ty làm pha loãng giá trị cổ phiếu. Tỷ suất lợi nhuận suy giảm gây ảnh hưởng đến các nhà đầu tư. 
• Rủi ro quản trị: Không chỉ ảnh hưởng đến chiến lược tăng trưởng dài hạn nhằm mục đích lấy lại lợi nhuận trong thời gian ngắn sau khi phát hành ESOP,  đây còn có thể là những nguy cơ gây ra xung đột lợi ích cá nhân, trục lợi chính sách để gia tăng tỷ lệ chiếm hữu giữa các bên trong công ty, ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc vận hành và phát triển của doanh nghiệp. 

Đối với nhà đầu tư

Ai được mua cổ phiếu ESOP?

Những nhà đầu tư được mua cổ phiếu ESOP chính là những người lao động hiện đang làm việc trong doanh nghiệp đó. 

Lợi ích khi mua cổ phiếu ESOP

Nhân viên khi được sở hữu cổ phiếu ESOP - được xem như trở thành một phần tài sản và cổ đông của doanh nghiệp, đề cao việc doanh nghiệp coi trọng vị trí của nhân viên.  Đồng thời, khi mua các cổ phiếu ESOP, đây cũng là một cách giúp nhân viên có thêm nguồn thu nhập thụ động, tạo được lợi nhuận dài hạn. 

Một số câu hỏi liên quan đến cổ phiếu ESOP

Có nên mua cổ phiếu ESOP không?

Khác với những cổ phiếu thông thường khác, cổ phiếu ESOP là loại cổ phiếu người lao động trực tiếp mua từ doanh nghiệp phát hành với mức giá ưu đãi. Cổ phiếu ESOP đã  được lên kế hoạch và phát hành khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện và danh sách nhân viên đạt chuẩn mua cổ phiếu.  Tuỳ theo quy chế và yêu cầu của mỗi doanh nghiệp, ESOP sẽ được chia thành cổ phiếu dạng tự do chuyển nhượng hoặc hạn chế. Đối với các nhà đầu tư không làm việc trong doanh nghiệp, đây không phải là loại cổ phiếu lý tưởng để đầu tư.  [caption id="attachment_20148" align="aligncenter" width="800"] Có nên mua cổ phiếu ESOP không?[/caption]

Người sở hữu cổ phiếu ESOP có được nhận cổ tức không?

Nếu bạn là một nhân viên đang làm việc và sở hữu cổ phiếu ESOP trong công ty bạn đang làm, bạn đã trở thành một cổ đông của công ty. Và đương nhiên, cổ đông cũng có quyền được hưởng tất cả mọi quyền lợi như chia cổ tức, lợi nhuận và những ưu đãi khác. 

Cổ phiếu ESOP có bán được không?

Như đã trả lời ở câu hỏi “Có nên mua cổ phiếu ESOP không?”, Câu trả lời là theo các quy định của doanh nghiệp phát hành, cổ phiếu esop chỉ được phép giao dịch sau ít nhất 1 năm kể từ ngày cuối cùng của đợt phát hành. Khi bán ra công ty nước ngoài, cổ phiếu ESOP sẽ được đảm bảo ở một tỷ lệ nào đó để công ty nước ngoài không sở hữu quá số phần trăm cổ phiếu. Người lao động nghỉ việc thì công ty sẽ thu hồi toàn bộ ESOP trong thời hạn này và trả lãi theo lãi suất ngân hàng cho người lao động.

Phát hành cổ phiếu ESOP ảnh hưởng thế nào đến doanh nghiệp phát hành và thị trường chung?

Khi phát hành cổ phiếu ESOP quá nhiều, chắc chắn sẽ có những ảnh hưởng thay đổi đến doanh nghiệp phát hành và thị trường chung như: Gây loãng cổ phiếu, khiến cho những lợi ích, tỷ suất lợi nhuận của các nhà đầu tư suy giảm, ảnh hưởng tâm lý của các nhà đầu tư ngoài,... Trên đây là toàn bộ những thông tin cần thiết về cổ phiếu ESOP. Cổ phiếu ESOP được phát hành như là một hình thức để doanh nghiệp gắn kết với người lao động, nhưng bên cạnh đó cũng có những rủi ro lớn. Hy vọng những thông tin mà DSC cung cấp giúp bạn hiểu rõ hơn về loại cổ phiếu này.

Top 5 cổ phiếu tốt nhất để đầu tư ngay bây giờ!

Nhóm phân tích của Chứng khoán DSC vừa xác định được Top 5 cổ phiếu mà chúng tôi tin là tốt nhất để các nhà đầu tư mua ngay bây giờ. 5 cổ phiếu này có thể tạo ra lợi nhuận vượt trội trong năm nay: