Đáo hạn phái sinh là gì? Vai trò của ngày đáo hạn phái sinh trong đầu tư chứng khoán

Trong những năm trở lại đây, thị trường chứng khoán ngày càng trở nên nhộn nhịp khi có rất nhiều các nhà đầu tư F0 tham gia. Và trong sân chơi này, đáo hạn phái sinh là một thuật ngữ mà còn rất nhiều nhà đầu tư chưa thật sự hiểu hết về nó. Vậy đáo hạn phái sinh là gì? Vào ngày này có gì đặc biệt hơn so với những ngày giao dịch còn lại? DSC cung cấp chi tiết thông tin về ngày đáo hạn phái sinh trong bài viết sau đây.

Đáo hạn phái sinh là gì?

Đáo hạn phái sinh (tiếng Anh là Expiration date) thường được các nhà đầu tư trong giới chứng khoán biết đến như là một ngày để họ có thể thực hiện các giao dịch cuối cùng của các hợp đồng phái sinh.  Khi đến ngày đáo hạn, toàn bộ hợp đồng ở tháng hiện tại sẽ được tất toán thành tiền mặt và chuyển sang tháng mới tiếp theo để giao dịch. Do đó, các nhà đầu tư cần nắm rõ thời gian đáo hạn để kịp thời tiến hành cắt lỗ hoặc chốt lời hiệu quả khi đầu tư phái sinh và chuyển sang hợp đồng phái sinh mới.  [caption id="attachment_20122" align="aligncenter" width="800"] Đáo hạn phái sinh là gì?[/caption]

Ví dụ minh hoạ trong ngày đáo hạn phái sinh

Mỗi hợp đồng tương lai trong chứng khoán phái sinh đều có chung một đặc điểm khác biệt so với thị trường chứng khoán cơ sở, đó là mỗi hợp đồng đều sẽ có từng ngày đáo hạn cụ thể riêng biệt.  [caption id="attachment_20123" align="aligncenter" width="800"] Mỗi hợp đồng đều có một ngày đáo hạn riêng biệt[/caption] Ngày đáo hạn phái sinh định kỳ theo quy định của thị trường chứng khoán Việt Nam thường diễn ra trong mỗi tháng vào ngày thứ Năm lần thứ 3. Tháng đáo hạn theo đó sẽ bao gồm lần lượt là tháng hiện tại, tháng kế tiếp, và tháng cuối cùng của 2 quý gần nhất.  Đối với những ngày đáo hạn bị rơi vào những ngày lễ Tết hoặc các ngày nghỉ, ngày đáo hạn đó sẽ được tự động chuyển thành ngày giao dịch liền trước đó.  Tại ngày đáo hạn, tất cả các giao dịch của hợp đồng sẽ được dừng lại và chuyển thành tiền mặt. Các giá trị lãi/ lỗ khi tất toán hợp đồng sẽ được thể hiện bằng số tiền tăng/ giảm ghi trên tài khoản khách hàng.  Ví dụ: Trong quý I/ 2023, thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam lần lượt diễn ra 3 phiên giao dịch: 

• Phiên đầu tiên: Hợp đồng tương lai chỉ số VN30 tháng 01/2023 có mã VN30F22301 - lịch đáo hạn phái sinh trong tháng 01/2023. Trong đó, ngày giao dịch đầu tiên sẽ được diễn ra vào ngày 20/11/2022 và ngày giao dịch cuối cùng là cho đến hết ngày 21/01/2023. 
• Phiên thứ 2: Lịch đáo hạn phái sinh tháng 2 là ngày 19/02/2023 với hợp đồng tương lai chỉ số VN30 tháng 02/2023 - mã giao dịch là VN30F2302. Phiên giao dịch sẽ được thực hiện trong hai ngày 18 và ngày 19/02/2023. 
• Phiên thứ 3: Lịch đáo hạn trong tháng 3 cũng được diễn ra từ ngày 18 đến ngày 19/03/2023 với mã giao dịch là VN30F2303 (hợp đồng tương lai chỉ số VN30 tháng 03/2023). Ngày giao dịch đầu tiên sẽ diễn ra từ ngày 17/07/2022 và đến ngày giao dịch cuối cùng vào ngày 18/03/2023. 

Lịch đáo hạn phái sinh 2023

DSC kính gửi đến quý khách hàng tham khảo lịch đáo hạn phái sinh chỉ số VN30 năm 2023: 

• VN30F2023: 16/03/2023.
• VN30F2304: 20/04/2023. 
• VN30F2306: 15/06/2023. 
• VN30F2309: 21/09/2023.

Tại sao ngày đáo hạn phái sinh Vnindex thường biến động mạnh?

Trong khoảng thời gian đầu khi bắt đầu hợp đồng, thị trường thông thường sẽ không có nhiều biến đổi. Tuy nhiên, càng gần đến ngày đáo hạn phái sinh kết thúc hợp đồng, thị trường chứng khoán thường sẽ có những biến động chuyển đổi mạnh mẽ.  [caption id="attachment_20124" align="aligncenter" width="800"] Tại sao ngày đáo hạn phái sinh Vnindex thường biến động mạnh?[/caption] Trước ngày đáo hạn hai ngày thường sẽ là khoảng thời gian các nhà đầu tư bắt đầu thể hiện vị thể của mình trong giao dịch. Đây sẽ là lúc các nhà đầu tư chốt hợp đồng và đưa ra những quyết định cắt lỗ hoặc nắm giữ hay chốt lời để có thể sinh ra lợi nhuận tối ưu cho danh mục mà mình đầu tư.  Ra đời năm 2017, chứng khoán phái sinh đã tạo ra những sự biến động vô cùng bất ngờ theo chỉ số VN30. Như các số liệu được thống kê sau khi thực hiện những khảo sát, hầu hết các phiên giao dịch ATC đều xuất hiện những thay đổi tăng giảm đột ngột vào ngày đáo hạn phái sinh.  Chính vì lý do này mà khi quyết định đầu tư, các nhà đầu tư nên cân nhắc, theo dõi và phân tích kĩ lưỡng để có thể đưa ra cho mình một lối đi tối ưu và phù hợp nhất. 

Nhà đầu tư cần lưu ý gì vào ngày đáo hạn phái sinh

Vào ngày đáo hạn phái sinh, để có thể tạo ra cho mình một chiến lược đầu tư bền vững, phù hợp và tối ưu nhất, các nhà đầu tư cần lưu ý đến một số thông tin sau: 

• Cần tìm hiểu kỹ để đảm bảo vị thế được lựa chọn là tốt, kiểm soát vốn tốt.
• Nắm rõ thời điểm đáo hạn phái sinh để thực hiện đóng và mở vị thế đúng cách và kịp thời: Nếu không đóng vị thế kịp trước khi hết hạn hợp đồng, các nhà đầu tư sẽ không được nắm giữ vị thế mua, đồng thời cũng không chủ động được giá cắt lỗ/ chốt lời theo ý muốn, gây bất lợi cho chính mình. 

Một số câu hỏi liên quan đến thời gian đáo hạn phái sinh

Ngày đáo hạn phái sinh có ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán không?

Vào những ngày đáo hạn phái sinh, thị trường chứng khoán thường sẽ gặp những biến động mạnh. Tuỳ theo danh mục đầu tư của mỗi người, mỗi nhà đầu tư sẽ có những quyết định khác nhau để mang lại lợi nhuận tối ưu cho bản thân. Ngày đáo hạn phái sinh chính là ngày cuối cùng để thực hiện giao dịch quyền chọn.

Xem trước ngày đáo hạn phái sinh ở đâu?

Bạn có thể xem trước ngày đáo hạn phái sinh từ các công cụ tài chính phái sinh (hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn, hợp đồng hoán đổi,...) Tuỳ theo loại hợp đồng sẽ có ngày đáo hạn phái sinh khác nhau. Bạn cần nắm rõ để có thể chủ động hơn trong việc đưa ra các quyết định thực hiện giao dịch. 

Ngày đáo hạn phái sinh thị trường thường giảm điểm có đúng không?

Như đã đề cập ở trên, ngày đáo hạn phái sinh là ngày các nhà đầu tư đưa ra các quyết định cuối cùng. Với lợi thế là có thể giao dịch 2 chiều, các nhà đầu tư hoàn toàn có thể tăng lợi nhuận ngay cả khi thị trường giảm trên thị trường chứng khoán phái sinh.  Có thể khẳng định rằng: Đáo hạn phái sinh là một trong những yếu tố ảnh hưởng rất lớn đến biến động trong thị trường chứng khoán. Nếu muốn ổn định vị thế, vào ngày đáo hạn, các nhà đầu tư không nên tiến hành bán hoặc mua chứng khoán. Trên đây là những thông tin hữu ích mà DSC gửi đến bạn. Hãy tìm hiểu thật kỹ thêm nhiều kiến thức trước khi bắt đầu tham gia bộ môn đầy khắc nghiệt này nhé!