Tâm lý nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán

Thị trường chứng khoán là nơi tập hợp các nhà đầu tư với rất nhiều tính cách khác nhau. Họ có thể là người già, thanh thiếu niên, công nhân, viên chức, thậm chí là những người bán hàng rong. Tuy nhiên, có một số yếu tố tâm lý điển hình trên thị trường chứng khoán mà hầu như nhà đầu tư nào cũng mắc phải. Trong bài viết này, DSC sẽ trình bày về những tâm lý nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam thường mắc phải. Từ đó, bạn có thể dễ dàng nhận biết và kiểm soát chúng.

Biểu đồ tâm lý nhà đầu tư chứng khoán và khuyến nghị hành động

Các tâm lý phổ biến các nhà đầu tư thường gặp phải trên thị trường chứng khoán như sau:

Tâm lý đám đông

Tâm lý đám đông là thuật ngữ dùng để chỉ việc một nhóm người bị ảnh hưởng bởi các hành động của đám đông mà không có chủ đích từ trước. Ta có thể thấy rất nhiều ví dụ của tâm lý đám đông như là việc tất cả học sinh chọn đáp án A sẽ khiến một học sinh nào đó (mặc dù nghĩ đáp án A là sai) bỏ qua các nhận định của mình và lựa chọn theo đám đông. Với tâm lý đám đông trong thị trường chứng khoán, nhà đầu tư cá nhân mới tham gia thị trường thường mắc phải tâm lý đám đông khi ra quyết định đầu tư, từ đó dẫn tới những khoản đầu tư không hiệu quả, thậm chí thua lỗ.

Tâm lý đám đông trong thị trường chứng khoán

Tâm lý lạc quan thái quá

“People hate to think about bad things happening so they always underestimate their likelihood” – Charlie Geller (Mọi người ghét nghĩ về những điều tồi tệ nên họ luôn đánh giá thấp khả năng xảy ra của chúng).

Nhà đầu tư chứng khoán thường đánh giá thấp khả năng xảy ra của một rủi ro nào đó với mục đích “tự trấn an” bản thân rằng đây là một khoản đầu tư rất sinh lợi. Tuy nhiên, việc đánh giá thấp các rủi ro có thể gây ra hậu quả khôn lường cho nhà đầu tư. Để phòng tránh tâm lý này, nhà đầu tư nên “giữ một cái đầu lạnh”, cởi mở hơn với các ý kiến trái chiều của các nhà đầu tư khác hoặc các chuyên gia tài chính.

Tâm lý lạc quan thái quá trên thị trường chứng khoán

Tâm lý tự tin quá mức

“It ain’t what you don’t know that gets you into trouble. It’s what you know for sure that just ain’t so.” – Mark Twain (bạn gặp rắc rối không phải vì những gì bạn không biết mà vì những gì bạn biết chắc chắn nhưng lại không phải như vậy)

Tâm lý tự tin thái quá cũng là một tâm lý khá phổ biến trên thị trường. Trong những thời điểm thị trường uptrend, hầu như nhà đầu tư nào cũng có lãi lớn, thậm chí gấp 5, gấp 10 lần số vốn bỏ ra. Lúc ấy, nhiều nhà đầu tư tin rằng họ rất giỏi trong việc đầu tư, dự báo giá cổ phiếu. Họ tự tin đến nỗi không thèm quan tâm tới nhận định của các chuyên gia, những người mà họ cho rằng chỉ giỏi lý thuyết. Tới giai đoạn thị trường downtrend, nhiều người trong số họ có những khoản đầu tư rất rủi ro bị giảm giá mạnh. Họ gặp khủng hoảng về cả tài chính lẫn về tâm lý và hầu như những người này sẽ không trụ lại ở thị trường.

Tâm lý tự tin quá mức trên thị trường chứng khoán

Trên đây là 3 tâm lý nhà đầu tư chứng khoán Việt Nam thường mắc phải. Việc nắm bắt được các diễn biến tâm lý có thể xảy ra này sẽ giúp bạn chủ động phòng tránh và đưa ra được quyết định tốt hơn trong việc đầu tư.