Trái phiếu chính phủ là gì? Có nên đầu tư trái phiếu chính phủ không?

Trái phiếu chính phủ có phải là kênh đầu tư tài chính an toàn nhất không? Nhà đầu tư nào phù hợp đầu tư với loại tài sản này? Cùng DSC tìm hiểu thông tin trong bài viết dưới đây!

Trái phiếu chính phủ là gì?

Trái phiếu chính phủ là trái phiếu cho chính phủ phát hành nhằm mục đích bù đắp các thâm hụt của ngân sách nhà nước, tài trợ cho các công trình phúc lợi công cộng trung ương và địa phương hoặc làm công cụ điều tiết tiền tệ.

Trái phiếu Chính phủ là loại tài sản có tính an toàn và khả năng bảo toàn vốn cho nhà đầu tư rất cao. Nhà đầu tư sẽ được hưởng trái tức trong thời gian nắm giữ Trái phiếu.

Trái phiếu chính phủ gồm các loại sau:

• Trái phiếu kho bạc là trái phiếu chính phủ được phát hành thông qua hệ thống kho bạc nhà nước.

• Trái phiếu đầu tư là trái phiếu chính phủ phát hành theo phương thức đấu thầu qua thị trường giao dịch chứng khoán tập trung, bảo lãnh hoặc đại lý phát hành và có thể thanh toán bằng VNĐ hoặc ngoại tệ.

Quyền lợi cơ bản của người sở hữu trái phiếu chính phủ:

• Chính phủ đảm bảo thanh toán cả gốc và lãi khi đến hạn.

• Tài sản trái phiếu chính phủ có thể bán, tặng, thừa kế hoặc cầm cố.

• Miễn thuế thu nhập với khoản thu nhập từ trái phiếu với người sở hữu là cá nhân.

Có nên đầu tư Trái phiếu chính phủ không?

Để quyết định có nên đầu tư Trái phiếu chính chủ không thì Nhà đầu tư cần nắm rõ các thông tin dưới đây:

Lợi suất trái phiếu chính phủ

Lợi suất trái phiếu chính phủ (hay lãi suất) là tổng lãi suất được trả trong khoảng thời gian sở hữu trái phiếu do Chính phủ phát hành bằng cả nội tệ và ngoại tệ.

Lãi suất trái phiếu Chính phủ chính là tỷ lệ phần trăm dựa trên giá trị mệnh giá trái phiếu mà chủ sở hữu được hưởng và được tính theo quy định tại Thông tư số 111/2018 của Bộ Tài Chính. Vào các kỳ trả trái tức, nhà phát hành phải thanh toán theo tỷ lệ lãi hàng năm đã được quy định và thông báo trên trang điện tử của Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX).

Các công thức tính lãi suất trái phiếu chính phủ như sau:

• Đối với trái phiếu Chính phủ có kỳ hạn trả lãi đầu tiên ngắn hơn so với các kỳ trả lãi tiếp theo:

Số tiền thanh toán lãi suất trái phiếu với kỳ trả lãi đầu tiên =

(Mệnh giá trái phiếu x Lãi suất danh nghĩa (%/ năm) x số ngày thực tế giữa ngày thanh toán tiền mua và ngày thanh toán tiền lãi đầu tiên kể từ ngày mua trái phiếu): (số kỳ hạn trả lãi trong một năm x Số ngày trong kỳ trả lãi theo giả định khi việc thanh toán xảy ra)

Số tiền thanh toán lãi của một trái phiếu Chính phủ trong các kỳ trả lãi tiếp theo:

Tiền lãi nhận được của một trái phiếu trong các kỳ trả lãi tiếp theo = (Mệnh giá trái phiếu x lãi suất danh nghĩa): số kỳ hạn thanh toán lãi trong một năm.

Bảng Lãi suất trái phiếu Chính phủ năm 2022

Tìm hiểu về Đấu thầu trái phiếu chính phủ là gì

Đấu thầu trái phiếu chính phủ tại Ngân hàng Nhà nước là việc Ngân hàng Nhà nước làm đại lý cho Bộ Tài chính trong việc phát hành và thanh toán trái phiếu (tín phiếu Kho bạc và trái phiếu ngoại tệ) theo phương thức bán buôn với các thành viên trên thị trường sơ cấp thông qua hình thức đấu thầu. Các phương thức đấu thầu hiện nay:

- Đấu thầu trực tiếp (Đơn dự thầu được điền theo mẫu, niêm phong và đem nộp tại các địa điểm NHNN thông báo tiếp nhận);

- Đấu thầu qua mạng (đơn dự thầu được mã hoá và gửi qua mạng vi tính).

Cách đầu tư trái phiếu chính phủ

Do đặc thù của trái phiếu chính phủ do chính phủ phát hành và có tính an toàn rất cao nên các nhà đầu tư hoàn toàn có thể yên tâm về loại chứng khoán này. Và cách đầu tư trái phiếu Chính phủ cũng rất đơn giản hơn, dưới đây sẽ là cách đầu tư trái phiếu cho người mới bắt đầu đơn giản nhất.

• Bước 1: Mở tài khoản giao dịch chứng khoán

Cách 1: Nhà đầu tư mở tài khoản giao dịch đăng ký mua chứng chỉ quỹ cho đại lý ủy quyền phân phối (lần đầu hay lần tiếp theo đều phải mở tài khoản).

Cách 2: Mở tài khoản giao dịch chứng khoán tại các công ty chứng khoán.

• Bước 2: Thực hiện đặt lệnh mua bán theo quy định trên sàn HNX.
• Bước 3: Nắm giữ và chuyển đổi hoặc mua bán lại khi có nhu cầu rút vốn/rút tiền khỏi quỹ.

Nhà đầu tư mua trái phiếu chính phủ ở đâu?

Người mua trái phiếu chính phủ có thể lựa chọn các phương thức như sau để mua trái phiếu chính phủ, cụ thể:

• Sở giao dịch chứng khoán áp dụng phương thức giao dịch thỏa thuận đối với các giao dịch trên hệ thống giao dịch.
• Các phương thức giao dịch thỏa thuận cụ thể:
  • Giao dịch thỏa thuận điện tử: là hình thức người bán chào trái phiếu chính phủ dưới nhiều mức giá khác nhau, người mua có thể lựa chọn bất kỳ mức giá nào và thực hiện giao dịch mua ngay mà không cần có sự xác nhận lại.
  • Giao dịch thỏa thuận thông thường: là hình thức các bên tự thỏa thuận với nhau qua bất kỳ phương thức nào (VD tin nhắn trong hoặc ngoài hệ thống) về các điều kiện giao dịch và cần báo cáo kết quả để xác lập giao dịch trên hệ thống.

Ưu và nhược điểm khi đầu tư trái phiếu chính phủ

 Ưu điểm của trái phiếu chính phủ

- Mức độ rủi ro thấp: Trái phiếu Chính phủ do chủ thể là Chính phủ phát hành và được đảm bảo bởi uy tín của Nhà nước (ngân sách nhà nước) nên mức độ rủi ro rất thấp.

- Thông tin về trái phiếu được niêm yết công khai: Tin tức được cập nhật liên tục, hàng ngày trên Cổng thông tin điện tử của Sở Giao dịch chứng khoán.

- Chọn lọc nhà đầu tư theo quy chuẩn: Trái phiếu Chính phủ không phải bất cứ chủ thể nào cũng có thể mua được. Khi mua trái phiếu Chính phủ nhà đầu tư sẽ thông qua hình thức đấu thầu hoặc trái phiếu sẽ được phát hành trực tiếp cho ngân hàng nhà nước. Từ cơ chế này mới chọn lọc được Nhà đầu tư đủ điều kiện để sở hữu trái phiếu chính phủ.

Nhược điểm của trái phiếu chính phủ

- Lợi suất: So với các chủ thể phát hành trái phiếu khác hoặc các loại chứng khoán khác thì trái phiếu Chính phủ có lợi suất thấp hơn.

- Cách đầu tư: Quy trình để đầu tư vào trái phiếu Chính phủ yêu cầu Nhà đầu tư phải đủ điều kiện theo Luật quy định thì mới có thể sở hữu.

Nhìn chung trái phiếu Chính phủ là một kênh đầu tư có tính an toàn cao và phù hợp với các nhà đầu tư có đầy đủ điều kiện theo luật hiện hành của Việt Nam.