Kiến thức

Chỉ báo RSI là gì? Hướng dẫn cách sử dụng RSI trong giao dịch chứng khoán

Hiện nay, các chỉ báo phân tích kỹ thuật được sử dụng rất phổ biến để có thể xác nhận độ mạnh yếu của thị trường. Ở bài viết này hãy cùng DSC tìm hiểu thêm về chỉ báo RSI để có thể dễ dàng xác nhận được sức mạnh hiện tại của thị trường.

Chỉ báo RSI là gì?

Chỉ báo RSI hay còn gọi là chỉ báo sức mạnh tương đối được sử dụng rộng rãi trong thị trường tài chính - chứng khoán. RSI được tính bằng giá của các phiên đóng cửa trước đó gần nhất. Do đó, nó thường được xem là bình thường khi chuyển động cùng pha với đường giá.

Công thức tính RSI

Trong đó:

RS = AvgU/AvgD
AvgU là trung bình của các giá trị giá đóng cửa thay đổi của các phiên tăng trong 14 phiên.
AvgD là trung bình của các giá trị giá đóng cửa thay đổi của các phiên giảm trong 14 phiên.

Trong chỉ báo RSI sẽ có 2 ngưỡng: quá mua và quá bán:

Quá mua là mức khi RSI chạm đến thì cho thấy bên mua có thể sẽ yếu dần đi và nhường chỗ cho bên bán. Ngưỡng quá mua thường được mặc định ở mức 70.

Tương tự với ngưỡng quá mua, quá bán là mức RSI đâm thủng thì cho thấy bên bán có thể sẽ yếu đi và nhường chỗ cho bên mua. Ngưỡng quá bán thường được mặc định ở mức 30.

Ngoài ra khi sử dụng RSI, chúng ta có thể quan sát sự phân kỳ (sự dịch chuyển ngược pha của giá và chỉ báo) để xác định sự đảo chiều:

Phân kỳ dương: khi giá giảm và tạo ra các đáy sau thấp hơn đáy trước nhưng ngược lại RSI sẽ tạo ra các đáy sau cao hơn đáy trước.
Phân kỳ âm: khi giá tăng và tạo ra các đỉnh sau cao hơn đỉnh trước nhưng RSI ngược lại sẽ tạo ra các đỉnh sau thấp hơn đỉnh trước.

→ Phân kỳ RSI cho thấy xu hướng hiện tại có xu hướng đảo chiều do đã và đang yếu dần đi.

Hướng dẫn cách sử dụng RSI trong giao dịch chứng khoán

Xác định Vùng quá mua và quá bán

Thông thường RSI ở vùng quá mua khi ở quá mức 70 và ở vùng quá bán khi ở dưới mức 30. Biểu đồ bên dưới của VND sử dụng chỉ báo RSI 14. Chúng ta có thể nhìn thấy chỉ báo RSI đạt đỉnh của nó khi chạm vào vùng quá mua vào tháng 5 năm 2021 rồi sau đó đến tháng 7 năm 2021 thì đã đi xuống và chạm vào vùng quá bán. Đây có thể được coi là giai đoạn cổ phiếu đã tìm được đáy.

Chúng ta có thể nhận thấy rằng sau đó đến tận tháng 1 năm 2022 thì cổ phiếu mới chuẩn bị đi xuống vùng quá bán một lần nữa và trong giai đoạn này thì cổ phiếu gần như không đi xuống dưới vùng 50 và những khoảng thời gian cổ phiếu ở vùng quá mua thì chiếm một phần không nhỏ.

Ở trong một xu hướng mạnh thì chỉ báo RSI có thể ở vùng quá mua hoặc quá bán trong một khoảng thời gian. Như trong ví dụ, vì đó là một trend tăng mạnh nên cổ phiếu đã ba lần vượt qua vùng quá bán và ở đó trong một khoảng thời gian tương đối. Đến lần thứ 3 thì cổ phiếu mới có dấu hiệu đạt đỉnh và điều này cũng thể hiện ở trong biểu đồ.

Cũng giống như những chỉ báo động lượng khác, tín hiệu từ vùng quá mua và quá bán hoạt động hiệu quả nhất khi cổ phiếu đang trong một xu hướng đi ngang. Trong ví dụ ở bên dưới, cổ phiếu TCB dao động trong khoảng từ 48-56 từ tháng 7/2021 đến tháng 5/2022. Các bạn có thể thấy chỉ báo RSI sau khi chạm vùng quá mua hoặc tiệm cận vùng này thì sẽ đi xuống vùng quá bán hoặc gần vùng quá bán ngay lập tức.

Xác định tín hiệu Phân kỳ

Tín hiệu phân kỳ có thể cho chúng ta biết điểm đảo chiều, phân kỳ dương xuất hiện khi ở trên đường giá xuất hiện đáy sau thấp hơn đáy trước nhưng chỉ báo lại xuất hiện đáy sau cao hơn đáy trước. Phân kỳ âm xuất hiện khi ở đường giá xuất hiện đỉnh sau cao hơn đỉnh trước nhưng chỉ báo xuất hiện đỉnh sau thấp hơn đỉnh trước. Phân kỳ dương thường cho thấy động lượng tăng của cổ phiếu mạnh hơn, đà giảm yếu hơn và phân kỳ âm thường cho thấy động lượng giảm của cổ phiếu mạnh hơn, đà giảm của cổ phiếu đã yếu đi.

Ở ví dụ bên dưới ta có thể thấy VCI hình thành một phân kỳ âm từ tháng 7-11/2021 với đỉnh sau cao hơn đỉnh trước nhưng chỉ báo lại hình thành một đỉnh sau thấp hơn đỉnh trước, điều này thể hiện động lượng tăng đã yếu đi và sau đó cổ phiếu đã đi xuống để xác nhận điều này. Phân kỳ âm được tạo ra trong khoảng từ cuối tháng 4-7/2022, cổ phiếu có đáy sau thấp hơn đáy trước nhưng chỉ báo lại hình thành đáy sau cao hơn đáy trước, thể hiện động lượng giảm đã yếu đi và sau đó cổ phiếu đã tăng vượt đỉnh tháng 6/2022 để xác nhận tín hiệu này.

Trên thực tế thì tín hiệu phân kỳ này sẽ không hoạt động chuẩn nếu ở trong một xu hướng mạnh. Ví dụ như phân kỳ âm sẽ không hoạt động hiệu quả nếu như ở trong một xu hướng tăng mạnh, tương tự với phân kỳ dương sẽ không hoạt động hiệu quả trong một xu hướng giảm mạnh.

Dưới đây là ví dụ của GEX khi có 2 phân kỳ âm nhưng sau đó cổ phiếu không giảm mà tiếp tục tăng. Đương nhiên là những tín hiệu phân kỳ âm này vẫn có phần đúng khi sau đó cổ phiếu có đi vào nhịp điều chỉnh nhưng điều đó không đồng nghĩa là tín hiệu đảo chiều xu hướng.

Tín hiệu Failure swing

Tín hiệu Failure swing là tín hiệu khá mạnh để có thể tìm tín hiệu đảo chiều sắp đến. Khi chúng ta tìm tín hiệu này, chúng ta chỉ cần tập trung vào chỉ báo RSI và tìm Failure swing. Với bullish failure swing, nó được tạo ra nếu chỉ báo RSI đi từ vùng quá bán (mốc 30), sau đó giữ ở vùng này và có nhịp điều chỉnh lại và cuối cùng vượt qua mức cao trước đó của cổ phiếu. Nói một cách đơn giản, bullish failure swing là một chuyển động lên vùng quá bán và sau đó hình thành một mức thấp cao hơn và ở trên vùng quá bán.

Dưới đây là biểu đồ của VND có xuất hiện bearish failure swing. Như chúng ta đã thấy thì chỉ báo RSI của VND có nhịp hồi từ vùng quá bán vào tháng 8/2011 và sau đó đi lên trên không quá nhiều và sau đó có nhịp điều chỉnh nhưng vẫn giữ được mốc 30, cuối cùng chỉ báo đi lên vượt qua mốc cao trước đó, chính là vượt qua đường kẻ ngang.

Bullish failure swing được hình thành khi cổ phiếu đi xuống từ vùng quá mua (mốc 70), sau đó có nhịp hồi và tạo một đỉnh mới thấp hơn đỉnh trước và sau đó đi xuống dưới mốc thấp trước đó.

Ví dụ dưới đây cũng của VND cho chúng ta cái nhìn cụ thể hơn về bullish failure swing. Cổ phiếu đi từ vùng quá mua xuống vào tháng 7/2015 sau đó có một nhịp hồi chạm mốc 70 vào tháng 8/2015 và sau đó vào cuối tháng này thì cổ phiếu đi xuống dưới mức thấp trước được tạo trong tháng 7/2015.

Xác định xu hướng giá

Trên thực tế, chỉ báo động lượng không bao giờ di chuyển từ mốc 0 đến mốc 100 mà trong tùy thị trường thì chỉ báo sẽ có khoảng di chuyển riêng. Ví dụ như trong xu hướng tăng thì chỉ báo sẽ dao động từ mốc 40 đến mốc 90 và trong đó mốc 40-50 sẽ hoạt động như hỗ trợ cho cổ phiếu. Tùy theo cổ phiếu, khung thời gian của RSI, sức mạnh của xu hướng hoặc độ biết động thì các khoảng dao động này sẽ thay đổi.

Dưới đây là ví dụ của BSI trong một xu hướng tăng thì chúng ta có thể thấy chỉ báo RSI dao động trong khoảng từ 40-90 và chạm 3 lần vào hỗ trợ là mức 40 nhưng sau đó quay đầu tăng trở lại.

Trong xu hướng giảm, RSI sẽ có xu hướng dao động từ trong khoảng từ 10-60 và vùng 50-60 sẽ là kháng cự của chỉ báo trong giai đoạn này. Ở ví dụ của SSI, trong một xu hướng giảm thì cổ phiếu này chỉ có một lần chạm được đến đường kháng cự ở mức 60 và sau đó tháng 8/2022 có một thời gian phá vỡ xu hướng, tức là lên trên kháng cự là vùng 60.

Ví dụ sử dụng chỉ báo RSI trong giao dịch chứng khoán

Hướng dẫn sử dụng RSI phân kỳ trong giao dịch chứng qua 2 ví dụ thực tế sau:

Ví dụ 1: Đồ thị HPG khung D1: Nhận thấy HPG đang phân kỳ âm và có khối lượng xác nhận rất lớn vượt đường trung bình 20 ngày. Nhà đầu tư nên thực hiện chốt lời để bảo toàn lợi nhuận.

Ví dụ 2: Đồ thị HPG khung D1: Nhận thấy HPG đang phân kỳ dương và có khối lượng xác nhận lớn vượt đường trung bình 20 ngày. Nhà đầu tư nên thực hiện vào lệnh để bắt đầu tham gia đầu tư.

Hy vọng qua bài viết trên, nhà đầu tư có thêm kiến thức về chỉ báo RSI và cách thức giao dịch bằng RSI từ đó đầu tư hiệu quả hơn. Chúc các bạn luôn thành công!

Top 5 cổ phiếu tốt nhất để đầu tư ngay bây giờ!

Nhóm phân tích của Chứng khoán DSC vừa xác định được Top 5 cổ phiếu mà chúng tôi tin là tốt nhất để các nhà đầu tư mua ngay bây giờ. 5 cổ phiếu này có thể tạo ra lợi nhuận vượt trội trong năm nay: